„Czy ból gardła należy traktować poważnie ?”

Jedną z częstszych dolegliwości, którą zgłaszają chorzy w gabinecie laryngologa jest ból gardła. Ból gardła może mieć różny charakter. Uczucie zawadzania w gardle z towarzyszącym bólem promieniującym do ucha jest najczęściej objawem nowotworu rozwijającego się w obrębie gardła. Ostry, piekący ból z towarzyszącą gorączką jest przeważnie objawem ostrego zapalenia migdałków podniebiennych tj. anginy lub zapalenia pasm bocznych (grudek chłonnych na tylnej ścianie gardła), gdy migdałki podniebienne są usunięte.

Może występować w przebiegu wielu chorób zakaźnych np. w płonicy, błonicy, odrze, ospie wietrznej, mononukleozie zakaźnej. Nawracające ostre zapalenia migdałków podniebiennych (anginy) doprowadzają do zmian w samych migdałkach podniebiennych. Dotychczas zdrowe migdałki podniebienne jako część układu limfatycznego były producentem ciał odpornościowych stwarzając tym samym dla organizmu ochronę przed czynnikami infekcyjnymi zewnątrz. W wyniku angin (czasami wystarczy jedna angina) dochodzi do przebudowy wewnątrz migdałków.

Tkanka limfoidalna biorąca udział w procesach odpornościowych w wyniku nawracających stanów zapalnych ulega przerostowi i zwłóknieniu. Nie produkuje już ciał odpornościowych, tylko staje się siedliskiem bakterii i szkodliwych dla organizmu substancji produkowanych przez zalegające w migdałkach drobnoustroje. Te tworzące się szkodliwe substancje przedostają się do krwi i za jej pośrednictwem docierają do odległych narządów jak serce, nerki, stawy. Poprzez zaatakowanie w pierwszym rzędzie stawów i mięśnia sercowego przyczyniają się do powstania choroby reumatycznej objawiającej się znanymi wielu osobom bólami stawów, zmianami w mięśniu sercowym. Zarówno zmiany w mięśniu sercowym jak i w nerkach prowadzą do postępującej niewydolności tych tak ważnych narządów dla funkcjonowania naszego organizmu. Są to tzw. powikłania ogólne.

Częściej dochodzi do tzw. powikłań miejscowych, powstających w wyniku przejścia zakażenia na tkanki znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie gardła i migdałków. Należy tutaj wymienić:

• naciek i ropień okołomigdałkowy – szybko postępująca zmiana zapalna z towarzyszącą podwyższoną temperaturą ciała, silnym bólem gardła, zaznaczonym szczękościskiem – wymagane jest pilne badanie i leczenie laryngologiczne
• ropowice i ropnie przestrzeni przygardłowej – jest to powikłanie zagrażające życiu, charakteryzujące się podwyższoną temperaturą ciała, bolesnością i obrzękiem bocznej okolicy szyi z ograniczeniem jej ruchów, znacznego stopnia szczękościskiem – wymagane jest pilne leczenie przez laryngologa
• ropień tylno-gardłowy charakteryzuje się burzliwymi objawami ogólnymi tj. wysoką temperaturą ciała, ogólnym złym samopoczuciem, poza tym występują zaburzenia połykania, nosowanie, duszność, objawy niedotlenienia, które nakazują przeprowadzenie pilnego badania i leczenia laryngologicznego
• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej – występuje bardzo rzadko jako powikłanie zapalenia migdałków podniebiennych – występuje tutaj ból w głębi oczodołów, gałki oczne pomimo wytrzeszczu są przesłonięte obrzękniętymi powiekami, wysoka temperatura ciała, dreszcze, silne bóle głowy, podwójne widzenie, światłowstręt, poszerzenie naczyń krwionośnych spojówki gałki ocznej. Wszystkie te objawy pojawiają się w ciągu 24-48 godzin i wymagają pilnego leczenia przez laryngologa.

W celu niedopuszczenia do wystąpienia opisanych powyżej powikłań ogólnych i miejscowych należy szczególnie dokładnie poznać wskazania i przeciwwskazania do usunięcia migdałków podniebiennych.