Aloes (łac. Aloe) wykorzystuje się do celów leczniczych już od starożytności. W warunkach naturalnych rośnie przede wszystkim w Afryce i na Półwyspie Arabskim. Istnieje aż 280 gatunków, w lecznictwie wykorzystuje się trzy. Dwa z nich występują w Polsce – hodowane w domu czy w szklarniach. Są to aloes drzewiasty (łac. Aloe arbo- rescens) oraz aloes zwyczajny, nazywany też prawdziwym (łac. Aloe vera).
Właściwości lecznicze mają liście – roślina powinna mieć przynajmniej trzy lata. Uzyskany z liści miąższ i sok zawiera wiele cennych substancji, m.in. antraglikozydy, polisacharydy, glikoproteidy, fitosterole, aminokwasy, witaminy z grupy B, biotynę i sole mineralne. Aloes powinien być w każdym domu.
Od zawsze aloes stosowany był jako środek poprawiający odporność i wzmacniający. Jest skuteczny w zapobieganiu infekcjom, działa prze- ciwbakteryjnie i przeciwgrzy- biczo. Obniża poziom cukru i cholesterolu. Może wspomagać leczenie pacjentów z nowotworami (koniecznie w porozumieniu z lekarzem!). Wpływa na wydzielanie soku żołądkowego, poprawia przemianę materii. Stosowany jest w zaparciach jako lek silnie przeczyszczający, i to działanie zawdzięcza antrazwiązkom. Zbyt duża jego ilość może być przyczyną odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych; szczególnie często pojawia się niedobór potasu.
Aloes może być stosowany również miejscowo. Nawilża, łagodzi podrażnienia skóry, pomaga przy trądziku. Przynosi ulgę szczególnie w przypadku wilgotnych zmian skórnych ze znacznym świądem. Ułatwia gojenie się opryszczki. Sok z aloesu przyłożony do świeżo oparzonej skóry natychmiast likwiduje nie tylko ból, ale także zmiany skórne.
Istnieje wiele przepisów z aloesem. Przykładem jest wino aloesowe: 50 g zmielonych liści zmieszać z pół litra czerwonego wina wytrawnego, dodać 50 g miodu, odstawić na pięć dni w cieple i ciemne miejsce i kilka razy dziennie mieszać; następnie wstawić do lodówki. Stosować trzy razy dziennie łyżeczkę godzinę przed posiłkiem przez dwa miesiące. Działa wzmacniająco, poprawia odporność i pamięć. Można także zrobić miód aloesowy: 100 g zmiażdżonych liści wymieszać z 200 g miodu, zagotować, odstawić, następnego dnia ponownie zagotować, odcedzić, wlać do słoika, trzymać w lodówce. Przyjmować przed posiłkami trzy razy dziennie – także na wzmocnienie. Są też do kupienia gotowe produkty.
Trzeba jednak wiedzieć, kto nie powinien stosować aloesu: dzieci poniżej 12. roku życia, osoby z ciężkimi chorobami wątroby, ze stanem zapalnym żołądka czy jelit. Nie należy go dawać również kobietom w ciąży. Powoduje bowiem znaczne przekrwienie narządów, w tym macicy, co może być przyczyną krwawień, a nawet poronienia. Podobnie kobiety karmiące nie powinny stosować aloesu, bo dostaje się on do mleka i może być przyczyną biegunki u dziecka. Aloes może (jak prawie wszystko) spowodować reakcję alergiczną, zatem pojawienie się wysypki czy świądu jest sygnałem że nie należy go stosować. Ostrożność powinny zachować także osoby z chorobami autoimmunologicz- nymi, ponieważ aloes silnie stymuluje układ odpornościowy.
I jeszcze jedna uwaga: aloes nie lubi łączenia z innymi ziołami.
Autorka jest lekarzem