Zuchy i harcerze
Skąd się wzięliśmy?
Wszystko zaczęło się od książki. Książką tą był „Skauting dla chłopców” sir Roberta Baden-Powella wydanej w 1908 roku. Już w trzy lata później w Polsce wydano jej tłumaczenie, którego Autorem był Andrzej Małkowski. W tym samym roku powstały w Polsce pierwsze drużyny skautowe.
I wojna światowa zaangażowała polskich skautów w walki, które zaowocowały odzyskaniem niepodległości. W związku z tym pojawiło się pytanie o to, czy jest on nadal potrzebny. Powołano Związek Harcerstwa Polskiego. Stanęły przed nim nowe wyzwania i zadania, jakie wynikały z sytuacji politycznej i społecznej w nowej rzeczywistości niepodległej Ojczyzny.
W 1939 roku nadszedł kolejny czas próby, w którym harcerstwo stanęło na wysokości zadania. Wielu młodych harcerzy i instruktorów zaangażowanych w strukturach państwa podziemnego, Armii Krajowej oddało wtedy życie w walce z okupantem.
Czas powojenny też nie przyniósł harcerstwu nic dobrego, pomimo tego, że kolejne drużyny wychodziły z konspiracji i starały się rozpoczynać normalną działalność wychowawczą. Z czasem władzę w Harcerstwie zaczęli przejmować urzędnicy partyjni, doprowadzając z czasem do likwidacji ZHP, które zastąpiono organizacjami opartymi o metodykę Radzieckich Pionierów. Harcerstwo Polskie w tym czasie pozostało już tylko poza granicami kraju.
W 1956 roku dotychczasowe struktury przekształcono ponownie w ZHP. Jednakże była to organizacja w pełni zależna od Partii rządzącej.
Ponowne przemiany w harcerstwie rozpoczęły się w roku 1980. Zrodziły się wówczas Kręgi Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego dając początek tzw. „harcerstwu niepokornemu”. Działania wszelkich jednostek związanych z tym ruchem zostały zdelegalizowane przez władze ZHP. Na bazie tego nurtu wyłonił się Ruch Harcerstwa Rzeczypospolitej, z którego w 1989 roku wyłoniły się dwie organizacje: Związek Harcerstwa Polskiego r. zał. 1918 i Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej.
Kim jesteśmy?
Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, w skrócie ZHR, zwany dalej Związkiem jeststowarzyszeniem zarejestrowanym i posiada osobowość prawną.
Związek jest organizacją ideowo-wychowawczą skupiającą dzieci, młodzież i dorosłych.
Związek pracuje metodą harcerską.
Ideały wychowawcze Związku określa Przyrzeczenie, Prawo Harcerskie oraz Obietnica i Prawo Zucha.
Związek wychowuje w oparciu o wartości chrześcijańskie. Jest organizacją otwartą dla wszystkich osób poszukujących wiary, których postawa osobista jest inspirowana Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim, przy czym instruktorki i instruktorzy są chrześcijanami.
-Związek kontynuuje i rozwija tradycje polskiego skautingu i harcerstwa –
w związku z tym używa tradycyjnego hymnu, odznak i symboliki harcerskiej.
-Związek jest niezależny organizacyjnie i ideowo od jakiejkolwiek partii politycznej.
-Związek opiera swoją działalność wychowawczą na społecznej pracy członków.
-Związek może należeć do międzynarodowych organizacji skautowych.
Celem związku jest:
Wychowanie człowieka metodą harcerską:
– w myśl Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego,
– do świadomej postawy obywatelskiej w poczuciu współodpowiedzialności za losy własnej rodziny, narodu i państwa polskiego.
Upowszechnianie w społeczeństwie ideałów harcerskich.
Związek realizuje swoje cele przez:
-prowadzenie indywidualnej i zbiorowej pracy wychowawczej wśród swoich członków metodą harcerską, charakteryzującą się następującymi elementami:
-dobrowolnym zobowiązaniem poprzez Obietnicę Zucha i Przyrzeczenie Harcerskie oraz Prawo Zucha i Prawo Harcerskie,
-samodoskonaleniem poprzez stopnie i sprawności,
-wychowaniem pośrednim – przez działanie: zabawę, grę, służbę,
-współdziałaniem i współpracą pomiędzy dorosłymi a dziećmi i młodzieżą oraz przykładem osobistym,
-pracą w zespołach: systemem zastępowym,
-tworzeniem wspólnot, integracją poprzez tradycję i symbolikę,
-organizowanie członków Związku w jednostkach organizacyjnych na zasadach określonych w statucie.
(Ze Statutu ZHR)
Metoda harcerska? – a co to?
Harcerska metoda wychowawcza to zespół podstawowych sposobów postępowania zmierzających do realizacji założeń harcerstwa. Oparta jest ona na obiektywnych prawach psychologii rozwojowej i pedagogiki oraz na znajomości zainteresowań dzieci i młodzieży. Rodzaj zajęć i stopień trudności zadań w harcerstwie zróżnicowane są w dostosowaniu do grupy wiekowej uczestników. Inne zainteresowania i możliwości posiada dziecko w wieku 8-11 lat, inne w wieku 12-15, a jeszcze inne w wieku ponad 16 lat. Konsekwencją tego jest podział w organizacji harcerskiej na zuchów, harcerzy młodszych, i harcerzy starszych z odrębnymi zadaniami i różnymi typami zajęć dostosowanymi do ich wieku i mentalności. Z praw rozwoju człowieka wynika też inne tempo dorastania i dojrzewania oraz inne zainteresowania dziewcząt i chłopców, zwłaszcza w wieku 11-18 lat. Dlatego zgodnie z metodą harcerską zajęcia z chłopcami i dziewczętami w tych grupach wiekowych prowadzone są osobno, w oddzielnych drużynach, hufcach i chorągwiach, a nawet osobnych równoprawnych pionach (organizacjach) wewnątrz jednej organizacji (związku).
Okres zuchowy to czas pracy z dzieckiem, który ma doprowadzić do tego, żeby z naturalnego młodego egoisty przeistoczyło się w zucha, podejmującego świadome obowiązki. Metoda zuchowa wykorzystuje do tego naturalną skłonność dziecka do fantazjowania i zabawy. Zuchowanie opiera się więc na zabawie w… tematy podpowiadają książki, telewizja, świat zwierząt… W ramach tych zuchowych zabaw zuchy poznają otaczający je świat i zdobywają kolejne sprawności, oznaczające nabyte umiejętności. Drogę w zuchowaniu wyznaczają gwiazdki, z których każda oznacza kolejny etap wtajemniczenia.
Metoda harcerska i czas w drużynie harcerskiej to już całkiem co innego. Podstawą jest tu system zastępowy, a więc praca w małych, koleżeńskich grupach. Tu pojawiają się już stopnie i sprawności, które dla harcerza są drogą rozwoju ideałów życiowych i zdobywania kolejnych umiejętności, które może on wykorzystać aby służyć ludziom w swoim otoczeniu. Najważniejszym jest tu osobisty autorytet drużynowego, który powinien być wzorem do naśladowania.
Wędrownik jest nastolatkiem kształtującym niezłomny charakter. Ognisko wędrownicze symbolizuje ideę ruchu, w skład które wchodzą płomienie, oznaczające: Służbę, Wędrówkę i Wyzwania oraz polana, które oznaczają: Przykład własny, Bezpośredniość oddziaływania i Indywidualne wychowanie. Służba, Wędrówka i Wyzwania to wyznaczniki tego co robi Drużyna Wędrownicza, pozwalając nastolatkowi podejmować czynnie coraz doroślejsze zadania. Wszystko rozpoczyna się od grupy, a prowadzi do indywidualnego działania, świadomie podejmowanego w dorosłym życiu.
Co to da twojemu dziecku?
Wychowanie harcerskie jest wychowaniem integralnym. Dotyczy ciała i ducha. Wbrew pozorom nie oderwie dziecka od nauki, bo mądry drużynowy pilotuje też postępy szkolne swoich podopiecznych i stara się motywować ich do wytrwałej i solidnej pracy, także na tym gruncie.
Podstawowym miejscem pracy i działania harcerzy jest świeże powietrze. Udział w zbiorkach Gromady czy drużyny, zapewnia więc dziecku czas spędzony na dworze, który jest bardzo potrzebny do prawidłowego rozwoju. Obóz, biwak, rajd… to piękna przygoda, a zarazem czas spędzony w miejscu, gdzie nie ma telewizora, komputera, a czasem nawet zasięgu telefonii komórkowej. Co okazuje się zbawienne, bo uczy, że można bez nich znakomicie dać sobie radę.
Obóz, stopnie, sprawności to także okazja do usamodzielniania się dziecka i nauki odpowiedzialności za powierzone mu funkcje i zadania.
Czas w drużynie, zbiórki, przygody, spotkania to czas nawiązywania przyjaźni, nie raz na całe życie. I co ważne, są to prawdziwe i realne przyjaźnie, w rzeczywistym, a nie wirtualnym świecie.
Co chyba najważniejsze – da mu dużo, dużo radości i niezapomnianych wspomnień.
Jak mogę zapisać moje dziecko do harcerstwa?
Sposób jest prosty. Wystarczy zgłosić się do drużynowego. On jest do tego uprawniony, a przy okazji wyjaśni Ci wszystko to, codo tyczy jego drużyny.
Jestem dorosły, podoba mi się to wszystko – czy jest dla mnie jakaś szansa?
Są nawet dwie. W ostatnim czasie w ZHR wyłoniła się 4 gałąź, jaką jest Harcerstwo Starsze, działające w ramach Kręgów Harcerstwa Starszego. Jest to propozycja przede wszystkim dla tych, którzy swego czasu należeli do harcerstwa, i nie chcą odwieszać munduru do szafy, ale w dalszym ciągu cieszyć się tym wszystkim, co daje harcerska wspólnota. Nie są one bynajmniej zamknięte na tych, którzy harcerzami chcą się dopiero stać. Wręcz przeciwnie. Dla każdego znajdzie się tam miejsce. KHS pracują już całkiem inną metodyką, która uwzględnia specyfikę pracami z osobami dorosłymi.
Ale mowa była o dwóch możliwościach. Drugą jest KPH – Koło Przyjaciół Harcerstwa. Przynależność do takiego koła jest otwarta – wystarczy, że sympatyzujesz z z. Najczęściej KPH tworzą rodzice zuchów i harcerzy, dawni harcerze i instruktorzy – ogółem, ludzie którzy wspierają i chcą wspierać harcerstwo. Do kół KPH zaprasza się także prezesów firm i organizacji, które sponsorują działalność drużyn czy gromad.
Co jest głównym zadaniem KPH?
Podstawowym zadaniem KPH jest wspieranie moralne, organizacyjne i finansowe jednostki organizacyjnej, przy której działa oraz wspieranie Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej i propagowanie idei i metody harcerskiej. (Z Regulaminu Kół Przyjaciół Harcerstwa i członków współdziałających.)
Jak inaczej mogę wesprzeć z?
Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej jest organizacją pożytku publicznego, może więc korzystać z wpłat tzw. 1% podatku. Pieniądze można przekazać na organizację, ale też na poszczególne jednostki organizacyjne – nawet konkretne drużyny czy gromady.
Gdzie mogę dowiedzieć się więcej?
Po pierwsze od drużynowych i instruktorów.
Po drugie z Internetu – poprzez serwis http://zhr.pl